Śląsk, którego nie ma

Recenzje książki: Śląsk, którego nie ma (8)

1. Recenzja: Ewelina-czyta.- Ewelina Górowska, Górowska Ewelina

   Dziś chciałabym opowiedzieć o kolejnym świetnym reportażu, który opowiada o tak bliskim mojemu sercu Śląsku. "Śląsk, którego nie ma" to druga książka Kamila Iwanickiego, którą mam okazję poznać i po raz drugi jest to książka pełna wiedzy, intrygującej historii ciekawostek i anegdot. Po raz drugi dałam się zabrać w pasjonującą podróż i na nowo odkrywałam miejsca, które znam, dowiedziałam się wiele ciekawych rzeczy. Przypomniałam sobie o wielu pięknych i wyjątkowych miejscach takich jak: Świerklaniec, Kopice, Moszna, Miechowice- gdzie do dziś można podziwiać przepiękne pałace. Autor przybliża ich losy, opowiada o ich historii i rodach, które w nich żyły. Opowieści te wspaniale oddają ducha dawnego Śląska, wojennych zawieruch, przesuwania granic, czasów komunizmu i zmian, które wprowadzały nowe władze. Poza ogromną dawką wiedzy stricte historycznej dotyczącej powstawania miast znajdziecie w tej książce również opisy najważniejszych śląskich budynków, a także życia codziennego, wpływu polityki na cały region, pięknej tradycji, legend i wierzeń... Dla ludzi spoza Śląska może to być niezwykle ciekawa i intrygująca kopalnia wiedzy, punkt wyjściowy dla odkrywania Śląska i poznania jego trudnej historii oraz spojrzenia na to co nowe przez pryzmat tego co przeminęło. Napisana przystępnym i (dla mnie) zrozumiałym językiem, sporo tu gwary, ale dla osób nieznających śląskiej godki, zostaje ona przetłumaczona. Książka pełna jest ciekawostek i anegdot i okraszona mnóstwem zdjęć- jest to olbrzymim plusem. Książkę przeczytałam jednym tchem, bez dwóch zdań chcę więcej. Czy polecam? Zdecydowanie tak. Tak jak wspomniałam wyżej, dla ludzi spoza regionu to będzie istna kopalnia wiedzy, a zarazem swoisty przewodnik po niemal kultowych miejscach Śląska, pozwalający na obudzenie w sobie ciekawości, i być może pasji w odkrywaniu naszego mimo wszystko pięknego regionu.

2. Recenzja: meandmybooksworld, Czerwińska Barbara

   ▫️KAMIL IWANICKI "ŚLĄSK, KTÓREGO NIE MA"▫️ Lubisz zapomniane miejsca i budynki? Mnie zawsze one w jakiś sposób fascynowały. Pustostany, ruiny, ciemne kanały skrywały w sobie wiele opowieści. Niestety wówczas wyssanych z palca i mojej wyobraźni, gdyż jako dziecko nie pokusiłam się, aby poznać ich prawdziwą historię. Z tego powodu książka "Śląsk, którego nie widać" przykuła moją uwagę natychmiast gdy ją zauważyłam. Jej autor to również wielbiciel opustoszałych miejsc. "Śląsk, którego nie ma" to opowieść o miejscach takich, które odeszły, ale również o społecznościach i mieszkańcach Górnego Śląska, którzy z różnych powodów opuścili to miejsce. Historie zgromadzone na kartach tej książki to świat zapomniany dla wielu, lecz dzięki autorowi odkurzony, a przy tym niezwle atrakcyjny fabularnie. W tych opowieściach można się zatracić bez opamiętania, czego sama doświadczyłam. Oczarowała ma historia Blanki Henckel von Donnersmarck i Małego Wersalu w Świerklańcu, która stanowi wręcz gotowy scenariusz filmowy. Przedwojenne zdjęcie pałacu w Kopicach, którego wieże sprawiają, że wygląda jak bajkowy, sprawiło, iż opowieść o Śląskim Kopciuszku stała się bardziej namacalna. Możesz też zachwycić się architekturą lat międzywojennych oraz poznać wiele zaskakujących życiorysów, jak np. historia Susanny Remzetti żydowskiej faszystowski czy działaczki ubeckiej Żydówki Loli Potok. Jest też tutaj wiele pokopalnianych miejsc do zwiedzenia. Miasta opisane w książce znam z dawnych lat z wyjazdów wakacyjnych do rodziny. Po tej lekturze chcę je odkryć raz jeszcze. . Kamil Iwanicki opowiada z wielką pasją, która bije z każdej kartki. Książkę czytało się wyśmienicie. Stanowi ona niesamowitą zajawkę do eksplorowania wielu przeciekawych tematów. Poza tym pachnie ona "farbą drukarską" tak jak lubię. Powiało dzieciństwem 🙂 Na 100% warto przeczytać. Polecam B.

3. Recenzja: Instagram, Niewiadomska Monika

   Autor opowiada nam o często zapomnianych historycznych miejscach Górnego Śląska sięgając czasów przedwojennych, aż po obecne. Przybliża nam jak w tamtym regionie rozwijał się przemysł, jaka była architektura. Opisuje społeczność zamieszkującą tamten region i jej wpływ na jego wygląd. Warto przypomnieć, że byli to głownie Ślązacy, Niemcy, Czesi. Wspaniałe budynki powstałe w tamtych latach zmieniały swoich właścicieli, przeznaczane były na inne cele lub celowo niszczone. Wiele z nich popadło niestety w zapomnienie i zostało zniszczone przez upływ czasu. Część z nich możemy zobaczyć dzięki zdjęciom zamieszczonym w książce. Były to wspaniałe pałace, kamienice, obiekty industrialne, które zachwycałyby do dzisiaj. Często szybkość zmian jaka miałam miejsce w kolejnych latach nie wprowadzała pozytywnego wizerunku. Nie zawsze budując nowe trzeba zapominać o tym co było. Można zostawić co to było najlepsze z tamtych czasów, aby zachować część historii. Jednak budując nowe warto wkomponować dany obiekt i dopasować go odpowiednio do otoczenia. Z książki dowiemy się jakie rody zamieszkiwały te tereny i jak dbały o rozwój przemysłu i w szybkim tempie dorabiały się fortuny. Pieniądze były inwestowane nie tylko w dalszy rozwój, ale i budowanie olbrzymich pałaców, które dzisiaj chętnie byśmy zobaczyli. Autor opisuje kilka z tych, które można jeszcze zobaczyć. Pan Kamil w bardzo przystępny sposób opowiada o Górnym Śląsku przez co możemy zobaczyć oczami wyobraźni co działo się w tamtym czasie i jakie zmiany zachodziły przez kolejne lata.

4. Recenzja: kinga_psy_i_ksiazka, Kulig Kinga

   Kolejna po Familokach książka autora o Śląsku. Iwanicki przybliża czytelnikom miejsca i ludzi z przeszłości. Odczarowuje Śląsk. Pokazuje tym, którzy chcą wiedzieć więcej ciekawe miejsca. Sięga do historycznych źródeł, ale też sam poszukuje. Autor dowodzi, że warto ocalić Śląsk, jego architekturę, miejsca z przeszłości, bo to one świadczą o historii. Poznajemy hietorie miejsc, które obróciły się w ruinę, lub dawno ich nie ma. Dla mnie bardzo ciekawa książka, dzięki której lepiej mogłam poznać Śląsk i jego przeszłości, dodatkowo autor potrafi pisać interesująco i wciągająca. Polecam.

5. Recenzja: Książkowy Bajzel, Szneider Karolina

   Nigdy nie ukrywam, że jestem dumną Ślązaczką i bardzo lubię ostatnio czytać o swoim regionie. Czytałam, a właściwie słuchałam, też poprzedniej książki autora, “Familoki...”. Dobrze ją wspominam, chociaż sporo faktów było mi już znanych, dowiedziałam się też kilku nowych. Inaczej jest z “Śląskiem, którego nie ma”. Najnowsza książka Kamila Iwanickiego to dla mnie kopalnia nieznanych mi historii o moim regionie. Miejsca, które dotąd znałam i odwiedzałam zyskały teraz całkiem inny wymiar, jak np. Świerklaniec. Autor pisze też o takich, które są nie tylko ruiną, ale ich już po prostu nie ma. Mnie szczególnie zaciekawiła historia o klątwie bytomskiej. Pierwszy raz o niej słyszałam i jak się okazuje, nie tylko ja. Książka wzbogacona jest też o fotografie, które przybliżają nam opisywane ciekawostki. Co najważniejsze, jest też napisana w bardzo wciągający sposób. Bardzo lubię historię, ale okazuje się, że wciąż zbyt mało interesuję się tą z mojego Śląska. Kamil Iwanicki zdecydowanie mnie zmotywował do zmiany!

6. Recenzja: mariuszowelektury, Sieczka Mariusz

   "Śląsk, którego nie ma" to podróż po Górnym Śląsku XIX i XX wieku, którego ślady coraz bardziej zacierają się w krajobrazie regionu. To wyjątkowe kompendium historycznych miejsc i obiektów od Gliwic, poprzez Bytom, Zabrze po Katowice, które albo całkowicie zniknęły, albo są w trakcie nieuchronnego rozpadu, wynikającego z degradacji, szkód górniczych, zmian urbanistycznych, czy decyzji politycznych. To nie tylko nostalgiczne spojrzenie w przeszłość podkreślające industrialne korzenie regionu, znaczenie koloni robotniczych, czy dziedzictwa architektonicznego regionu. Nie brak tu również wątków związanych z żydowską historią Śląska czy śladami polskości, choćby z dwudziestolecia międzywojennego. Dla mieszkańców regionu będzie to nostalgiczna podróż do miejsc, które znali lub o których słyszeli od starszych pokoleń. Dla czytelników spoza Śląska - świetna okazja, by lepiej poznać historię i tożsamość tego unikalnego regionu.

7. Recenzja: Mapy Współczesne - mapy, atlasy, przewodniki, Leśny Andrzej

   Świat w obecnych czasach zmienia się nieustannie i dotyczy to praktycznie każdej dziedziny życia. Dynamika tych zmian może budzić zaciekawienie, zachwyt, a z drugiej strony obawy i jest też źródłem wielu pytań na które człowiek poszukuje odpowiedzi. Zarówno pozytywny jak i negatywny proces przekształceń sfery gospodarczej, przestrzennej czy egzystencjalnej w Polsce w ostatnich stu latach najbardziej jest widoczny chyba na Górnym Śląsku, kolebce przemysłu górniczego, który szuka swojej nowej drogi funkcjonowania. Miejsc będących świadkami industrialnej historii ziem tego regionu jest całe multum. Wiele z nich jest już opuszczonych, zapomnianych, są też miejsca niestety nieistniejące. Ale to nie znaczy, że zamilkły. I dobrze, bo rozwój i zmiany są potrzebne, ale budując przyszłość należy pamiętać o przeszłości, zachowując dziedzictwo tego, co kiedyś było nieodłącznym elementem przestrzeni i życia danego regionu. Jeśli nie zawsze jest to możliwe w formie ciągle funkcjonujących obiektów, to chociaż poprzez kultywowanie pamięci o tym co gdzie było i kto na to wszystko miał wpływ. Dbałość o to, aby ze wspomnianego dziedzictwa pozostało jak najwięcej, choćby w formie opowieści czy skrupulatnego dotarcia do materiałów źródłowych traktujących o ich losach, leży głęboko w sercu Kamila Iwanickiego - autora książki pt.: „Śląsk, którego nie ma”. Publikacja ukazała się w Wydawnictwie Editio należącym do Grupy Wydawniczej Helion. „Śląsk, którego nie ma” jest reportażem, który można scharakteryzować jako wołanie o poszanowanie i niedopuszczenie do zapomnienia i całkowitej ruiny tego, co Górny Śląsk kształtowało w czasach industrialnych od XIX wieku. Autor zresztą sam podsuwa trafne przykłady (z obszaru Niemiec) jak da się interesująco zagospodarować poprzemysłowe tereny już niepełniące swojej podstawowej funkcji. Nieśmiało także i w Polsce zaczyna się to dziać, ale Kamil Iwanicki na kolejnych stronach publikacji ukazuje jak poprzez delikatnie mówiąc - niezbyt trafne decyzje urzędnicze w miastach województwa śląskiego, zaprzepaszczano szanse na udane rewitalizacje obiektów industrialnych, które to dziś mogłyby służyć w celach kulturalnych, sportowych czy naukowych. Zamiast tego bezdusznie burzono, stawiając w zamian nowoczesne wieżowce nienawiązujące swoim wyglądem do wieloletnich tradycji danego miejsca. A dotyczy to nie tylko hut, szybów górniczych, pałaców, ale i cmentarzy przekształcanych w parki. Uwagę zwraca starannie dobrana i opisana dokumentacja fotograficzna, w skład której wchodzą ujęcia wykonane przez autora książki oraz zdjęcia m.in. z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego. Dają one wizualny obraz tego, co mamy przedstawione barwnym słowem, a jest to tak ważne przy poruszaniu ważnej i często trudnej tematyki. Trudnej, bo reportaż oprócz miejsc kiedyś fizycznie istniejących lub dziś już tylko dogorywających swojego losu, skupia się też w dużej mierze na ludziach i grupach społecznych mocno wpływających na tożsamość i byt Śląska w różnych czasach. To Ślązacy, Polacy, Niemcy, Żydzi. To wydarzenia z czasów II wojny światowej, która odcisnęła swoje piętno także i w tym regionie. Historia pokazała, że czasem zawieruchy dla Śląska były nie tylko dwie straszliwe wojny, ale praktycznie cały XX wiek. Plebiscyty, migracje, restrukturyzacje, modernizacje, polityka, przemiany. Tak wiele na tak stosunkowo niewielkim obszarze. W pełni zasłużyło to na reportaż jaki stworzył Kamil Iwanicki. Reportaż będący dla nas solidnym materiałem i lekcją o tym, że aby budować swoją przyszłość należy zachowywać szkielet tego, co pozwoliło nam dojść do miejsca w którym dziś jesteśmy. Bo kim będziemy bez dziedzictwa i tożsamości?

8. Recenzja: zkultury, Kluska-Jaśkowiak Ewa

   Jeśli dziewczyna urodzona po drugiej stronie Brynicy zaczytuje się w książkach o Śląsku, to znaczy, że mamy do czynienia z literaturą wyjątkową. Taką, która ocala od zapomnienia to, co niegdyś konstytuowało istotę śląskiej tożsamości. Raz są to familoki, a innym razem industrialne budynki, które stopniowo znikają z mapy śląskich miast. O przestrzeniach naznaczonych poczuciem braku opowiada „Śląsk, którego nie ma”, czyli najnowsza pozycja z dorobku Kamila Iwanickiego, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Editio, przy współpracy z Wydawnictwem Bezdroża. Absolwent studiów śląskich, silesianista i badacz historii Górnego Śląska odkrywa przed czytelnikiem swój warsztat pracy. Dostrzega w śląskim krajobrazie to, co przez innych pomijane, niedoceniane i niszczone. Bada historię tych miejsc i artefaktów, by przekonać się, co doprowadziło do wymazania ich ze śląskiego krajobrazu. I tak przedmiotem analiz Iwanickiego stały się m.in. pałac w Świerklańcu zwany Małym Wersalem, cmentarze ewangelickie wielu śląskich miast a nawet powstały w czasach PRL dworzec w Katowicach nazywany Brutalem z Katowic, którego niepowtarzalny klimat kojarzy mi się ze studenckimi czasami spędzonymi w stolicy woj. śląskiego. Dzięki tej narracji wszystkie opisywane przestrzenie powracają choć na chwilę do czasów swej świetności, pobudzają wyobraźnię czytelników i udowodniają, jak barwną historię ma śląski Heimat. Z pasją i zacięciem Iwanicki śledzi pozostałości dawnego Śląska i opisuje je w sposób tak zajmujący, że Nasz literacki spacer po Bytomiu, Zabrzu czy Gliwicach dawniej i dziś staje się nie tylko wędrówka w czasie i przestrzeni, ale również sentymentalną podróżą dla tych, którzy z dziada pradziada żyją na śląskiej ziemi, a dla goroli spoza regionu - okazją do wyobrażenia sobie lokalnego landszaftu, z jego charakterystycznymi kominami. Polecam ten niecodzienny reportaż, będący jednocześnie zbiorem refleksji osobistych każdemu, kto, podobnie jak Iwanicki, widzi w dzisiejszym świecie miejsce dla przeszłości, choćby tej pisanej węglem, przez pokolenia oddane swojej małej śląskiej ojczyźnie.