Przekleństwo cara Iwana

Recenzje książki: Przekleństwo cara Iwana (10)

1. Recenzja: https://www.instagram.com/dzuliareads/, Julia Chmielewska

   Podążając tropem zagadek Julia, doktorantka historii literatury rosyjskiej oraz Aleksander, dziennikarz telewizyjnych zaczynają nową przygodę nie znając zagrożenia które czai się za plecami. Poszukują księgozbioru który niegdyś był własnością okrutnego cezara, Iwana Groźnego. Mimo małego rozgłosu tej tematyki władza wyższa również chce osiągnąć cel, za wszelką cenę. Spokojne wręcz nudne życie przewraca się do góry nogami, zwykła stara księga powiadają... Historia zagadek jest wam pewnie znana, szczególnie jeśli ktoś czytał książki Browna. Czego zabrało znanemu autorowi a czym wyróżniam Pana Macieja? Książka z tajemnicą która w końcu nie jest przekombinowana! Lubię momenty gdzie czuję że taka sytuacja może się wydarzyć na porządku dziennym Na pewno atutem jest także budowa bohaterów, bez ściśle określonej formy budują w nas sympatię i chęć życzenia dobrze na "torze przeszkód". Wszystko na terenie Rosji która staje się fastynująca i przerażająca jednocześnie. Wciągająca opowieść o zagadce, pasji i odnalezieniu samego siebie w trudnych chwilach. Polecam

2. Recenzja: Czytalski, Krzysztof Borzęcki

   Młoda doktorantka, Julia , znajduje zapiski jeńca z czasów drugiej wojny światowej. Po zbadaniu ich okazuje się, że wskazują na miejsce ukrycia legendarnego księgozbioru cara Iwana Groźnego. Wraz ze swoim partnerem Aleksandrem i grupą znajomych podejmują się próby jego odnalezienia. Wskazówki wiodą ich głęboko pod pod mury najważniejszej budowli w Moskwie - Kremla. Jak każde miasto z długą historią, również Moskwa skrywa swoje tajemnice. O ile jednak w większości są to milczący świadkowie historii, tak w przypadku dawnej stolicy carów jest to rzecz, która może dać realną władzę. Nie dziwi więc, że poszukiwania prowadzone przez Julię wzbudzają zainteresowanie samej głowy państwa. A jak wiadomo, w Rosji - pomimo upływu setek lat - prezydent wszystko trzyma żelazną ręką, niczym właściciel a nie przywódca. Przysparza to głównej bohaterce sporo problemów, ale utwierdza w przekonaniu, że musi znaleźć legendarny księgozbiór, aby go ochronić. Autor bardzo dobrze oddaje realia współczesnej Rosji. Julia mieszka w dużym apartamencie, który dostała w prezencie od bogatego kochanka. Nie jest ona jedyną, która w ten sposób zdobyła majątek, a nawet uchodzi za nieco dziwną skoro pracuje normalnie na uniwersytecie zamiast spędzać czas w towarzystwie majętnych mężczyzn. Oczywiście nie mogło zabraknąć również służb specjalnych - w tym wypadku w postaci agentów Federalnej Służby Ochrony, czyli ochroniarzy prezydenta Rosji i Kremla. Pojawia się również milicjant z jednostki specjalnej i kilka innych postaci, które swoim zachowaniem podkreślają, że akcja dzieje się u naszego wschodniego sąsiada. Fabuła jest poprowadzona w dwóch liniach czasowych. Współczesna to oczywiście poszukiwania Julii i Aleksandra, a historyczna ukazuje los ubogiego mnicha, który zostaje zaufanym cara Iwana i pomaga mu przetłumaczyć posiadane przez władcę księgi zawierające wiedzę magiczną. Takie rozdzielenie pomaga w przedstawieniu czego dotyczą poszukiwania, do tego przedstawia postać, która spina te dwa wątki. Podsumowując - książka Macieja Jastrzębskiego to pozycja w klimatach Pana Samochodzika, choć kierowana do dorosłych i osadzona w raczej nietypowej lokalizacji i dobrze wykorzystująca wynikające z tego atuty, choć momentami akcja jest zbyt powolna jak na powieść przygodową.

3. Recenzja: W szponach literek,

   Car Iwan IV Groźny to jeden z najważniejszych bohaterów powieści Przekleństwo cara Iwana Maciej Jastrzębskiego. Zapraszam do współczesnej Moskwy, gdzie na każdej ulicy mieszka jakieś licho… Sasza położył na stole tekturową teczkę związaną zieloną tasiemką. (s. 46) Dziennikarz Aleksandr Władimirowicz kręci reportaże odkłamujące historię. W jego ręce trafia teczka zatytułowana Robocze zapiski Ignatija Stielleckiego. Wygląda na to, że car Iwan na jednym ze swoich portretów zapisał fragment z księgi Salomona. Zapisane słowa są tak potężne, iż mają moc wyzwolenia ludzi z objęć demonów. Dziennikarz pokazuje teczkę swojej przyjaciółce Julii, specjalistce od „piśmienniczych staroci”, także dlatego, że kobietę dręczą dziwne ataki, na które egzorcyzmy nie pomogły. Julia zgadza się wziąć udział w historycznym odkryciu, ale bez demonów. Czyli czeka nas ciężka praca i superzabawa. (s. 49) Julia, Aleksandr i jego nastoletnia córka Ksenia bawią się w Sherlocka Holmesa. Analizują fragmenty tekstu, by wyłapać wskazówki prowadzące do legendarnej biblioteki najokrutniejszego cara Rusi. Trudne zadanie. Podziemna część Moskwy była stale przebudowywana. Jedne korytarze powstawały, inne zasypywano, zmieniały się plany linii metra. Do poszukiwań dołączają: archeolog Paweł Stanisławowicz, operator Andriej, policjant Dimitr. Podziemna odyseja wchodzi w decydujący etap. „Jeszcze nie czas”. (s. 167) Legenda o zaginionej bibliotece cara jest wciąż żywa i rozpala umysły wielu osób. Ktoś szpieguje uczestników podziemnej wyprawy. Ktoś ich prosi, a może ostrzega, że jeszcze nie jest pora na to odkrycie. I chyba po części ma rację, skoro mają miejsce różne zbiegi okoliczności, a na poszukiwaczy spadają plagi. Ktoś z góry naciska. Do akcji wkraczają agenci z Federalnej Służby Ochrony. Julia widuje starszego pana z siwą brodą. Czyżby znalezisko było zbyt niebezpieczne? Aleksandr znał w pobliżu Prospektu Kutuzowskiego niewielką knajpkę prowadzoną przez Uzbeków. (s. 127) Realizm jest niezaprzeczalnym autem tej powieści, co wiąże się z biografią autora. Maciej Jastrzębski mieszka w Moskwie, to korespondent zagraniczny i wojenny Polskiego Radia, wie, jak opisywać rzeczywistość, nie fałszując jej obrazu. Wraz z bohaterami poruszałam się po Moskwie. Kreml, plac Czerwony, mauzoleum Lenina, sobór Opieki Matki Bożej, GUM, stacje metra znałam wcześniej z lekcji języka rosyjskiego, a dzięki powieści mogłam je odwiedzić w XXI w. Jednak prawdziwą gratką było zejście pod ziemię. To tu rozgrywają się najważniejsze wydarzenia. Pod ziemią czas płynie inaczej. (s. 270) Ponoć zła energia kumuluje się pod ziemią, a przez wieki brudnych emocji nazbierało się trochę. W tunelach metra pasażerowie słyszeli jęki torturowanych i mordowanych ludziach, rżenie koni, szczęk oręża. Wyobraźnia pracuje na zwiększonych obrotach. Podziemne korytarze, tunele, stacje metra, osuwiska, pomieszczenia, schrony, podziemne obiekty wojskowe i pułapki – to wszystko tak prawdziwe, że aż niewiarygodne. Spacer do przyjemnych nie należał: smród ścieków, wilgoć, gruz, pył, pajęczyny, trupy, jednak nieposkromniona ciekawość i tajemnica motywowały do zagłębiania się w labirynt korytarzy, a adrenalina była motorem napędowym. Carska rzecz mieć sekrety. (s. 18) Część wydarzeń rozgrywa się w XVI wieku za panowania Iwana IV. Na rozkaz cara do Kremla przyprowadzany jest stary mnich Wasyl. Jego umiejętności mają pomóc carowi zapewnić mu potęgę i nieśmiertelność, nawet przy użyciu sił nieczystych. Żądza władzy przeraża. Autor, łącząc dwie płaszczyzny czasowe, pokazuje uniwersalne zachowania ludzkie. W XXI wieku na Kremlu ponoć jest ktoś, kogo interesują portale do innych wymiarów, magiczne księgi, podróże w czasie… Pawle Stanisławowiczu, z nami na pewno nie będzie się pan nudził. (s. 236) Ja się nie nudziłam. Czytałam manuskrypty i rozwiązywałam zagadki. Moją wyobraźnię rozpalały moskiewskie legendy o bibliotece cara, duchach, wrotach do piekła, portalach do innych wymiarów. Autor ogólnie o nich wspominał, budując klimat tajemniczości. Włamanie, szantaż, porwanie to tylko próbka możliwości… kogoś. W grze ze służbami specjalnymi nie ma reguł, co pokazują nagłe zwroty akcji. Zróżnicowane tempo akcji zależy od wydarzeń. Od chwili zejścia pod ziemię akcja przyspiesza, choć opisy tego tak nie oddają. Zaskoczył mnie finał powieści, w której autor połączył elementy kilku innych gatunków. Ludzie muszą się uczyć na własnych błędach i podejmować decyzje. (s. 470) Postacie jak żywe, ciekawe osobowości. Nawet kotka Masza ma charakterek. Julia i Aleksandr stali się moimi przyjaciółmi, Ksenia wnosiła powiew młodzieńczej świeżości, Dimitr intrygował ksywką, zaskoczył mnie niepozorny Andriej, zaimponował mi dowódca FSO, Paweł nieco irytował, a tajemniczy mężczyzna na Kremlu budził pewne skojarzenia… Kilka małych minusów. Zabrakło mi mapy Moskwy z zaznaczeniem linii metra, by mieć pełny obraz wydarzeń. Wątek Marysi uważam za zbędny. Skróciłabym opisy o przemieszczaniu się. Trochę zabrakło mi dynamiki. „Człowiek nie zna swoich możliwości, dopóki życie nie zmusi go do podjęcia walki”. (s. 383) Przekleństwo cara Iwana zaprasza do Moskwy, by odkryć jej tajemnice, a legendy urzeczywistnić. To powieść o manuskryptach i artefaktach, mnichu i jego władcy, o żądzy władzy i nielegalnej akcji operacyjnej, o podejmowaniu słusznych decyzji, o honorze i odwadze. Sensacyjna fabuła z zajmującą historyczno-współczesną intrygą. Ciekawość… to pierwszy krok do moskiewskich podziemi. Zejdźcie tam. Nie pożałujecie.

4. Recenzja: ksiazkowelove.wordpress.com,

   Jestem wielką fanką powieści zanurzonej w historii. A jeśli jeszcze jest to książka z nutką kryminału i historii to wiem, że mi się spodoba. Razem z bohaterami uwielbiam oglądać minione wydarzenia, tropić ukryte manuskrypty, odczytywać stare księgi i dawne przypowieści. Tym bardziej ucieszyłam się z nowej propozycji Wydawnictwa Editio, a mianowicie powieści Macieja Jastrzębskiego pt. „Przekleństwo cara Iwana”. Współczesna Moskwa to miasto wielu sprzeczności. Młoda doktorantka Julia, specjalizująca się w historii literatury rosyjskiej i Aleksander – dziennikarz telewizyjny, oboje pasjonujący się rosyjską historią sprzed rewolucji, wpadają na trop mitycznej biblioteki cara Iwana IV Groźnego. Mitycznej, bo są tacy, którzy wierzą, że gdzieś w podziemiach Kremla znajduje się literackie bogactwo minionego świata, a inni wkładają takie głosy między bajki. Kiedy w końcu udaje im się znaleźć zapiski niemieckiego więźnia Jakuba Schultza, który podczas budowy metra zdobył notatki archeologa Ignatija Stielleckiego – odkrywcy podziemnej biblioteki cara, wyruszają na pełną niebezpieczeństw wędrówkę moskiewskimi kanałami. To będzie droga pełna tajemniczych przejść, odkrywania pradawnych baszt, kryjówek i tajnych komnat. Ta wyprawa nie zostanie niezauważona, ich tropem podążą bardzo niebezpieczni i wpływowi ludzie… „Przekleństwo cara Iwana” to świetna, wielowątkowa, wciągająca powieść. Pełna pełnokrwistych, barwnych i zupełnie nie czarno – białych bohaterów. Książkę świetnie się czyta, jest ciekawa i trudno ją odłożyć bez poznania zakończenia. Powieść jest tym bardziej wartościowa i interesująca, że autor Maciej Jastrzębski, dziennikarz i korespondent radiowej Trójki, dokładnie poznał współczesną Moskwę i jej mieszkańców, bo od kilku lat mieszka w rosyjskiej stolicy. Dzięki temu opis miasta, a szczególnie zwyczajów i charakteru mieszkańców Moskwy jest bardziej realny i barwniejszy. Autor przywołuje anegdoty o Rosjanach i Rosji, tym ciekawsze, że zasłyszane nie od obcych, ale znanych mu ludzi. „Przekleństwo cara Iwana” spodobało mi się jeszcze z jednego powodu. Uwielbiam „Mistrza i Małgorzatę” Michaiła Bułhakowa, a karty powieści Jastrzębskiego kilkakrotnie przypominają nam o najpopularniejszej i najzabawniejszej rosyjskiej książce. Myślę, że te dowcipne i inteligentne odnośniki do „Mistrza i Małgorzaty” będą smakowitym kąskiem dla Czytelników. Bardzo polecam!

5. Recenzja: QulturaSlowa, Justyna Gul

   Kraj wielkich kontrastów, w którym panowało przekonanie, że Bóg rządzi we wszechświecie, car w państwie, a mężczyzna w domu. Kraj absurdów i sprzeczności, gdzie rozwarstwienie społeczne jest coraz bardziej widoczne, przeradzając się w ekonomiczną przepaść. Matuszka Rasija, która dla swoich obywateli jest matką wyrodną. Kraj, w którym władca Rosji może koronować się na cara. Właśnie o tym ostatnim przypadku, o Iwanie Groźnym, tyranie i pierwszym z moskiewskich samowładców, który nie wahał się zamordować swoich dzieci, zajmująco pisze Maciej Jastrzębski, korespondent zagraniczny i wojenny Polskiego Radia. Nie skłania się jednak wyłącznie ku powszechnie znanym faktom i pozycji z gatunku historycznych, przeznaczonych dla wąskiego grona odbiorców. Autor, sięgając po powieść i wplatając w historie tajemnicę oraz emocjonujące poszukiwania sprawił, że książkę „Przekleństwo cara Iwana”, opublikowaną nakładem Wydawnictwa Editio, czyta się z wypiekami na twarzy, doceniając zarówno misternie utkaną fabułę, jak i portret Rosji – tej dawnej, i tej współczesnej. A że portret ten jest nieco zbyt dokładny? Tym lepiej, bowiem możemy skoncentrować się nie tylko na samej historii, inspirując się nią, ale – jeśli taka jest nasza wola – dalej zgłębiać fenomen Rosji w oparciu o dedykowane jej publikacje. Książką Jastrzębskiego zachwycą się szczególnie osoby poszukujące tajemnic, lubiące jednocześnie opowieści o minionych czasach i liczne do nich nawiązania. Jeśli temu wszystkiego towarzyszy na dodatek ekscytacja i stopniowe zbliżanie się do celu, czyli do rozwiązania zagadki, powieść robi się tym bardziej pasjonująca i trudno się od niej oderwać. Szczególnie, że autor tak prowadzi narrację i tak plastycznie opisuje wydarzenia, że stajemy się ich częścią. Poznajemy Julię, młodą doktorantkę wydziału historii literatury rosyjskiej oraz Aleksandra, rzutkiego dziennikarza. W oparciu o zapiski starego dziennika, który starają się rozszyfrować oraz przy pomocy przyjaciół, poszukują drogi do legendarnej biblioteki cara Iwana Groźnego. Władca bowiem zasłynął nie tylko swoim okrucieństwem – był tez władcą o rozległych zainteresowaniach, lubującym się w literaturze, a nawet samodzielnie sięgającym po pióro. Niestety, wieść o poszukiwaniach młodych ludzi docierają do władz, a te nie pozwolą na taką samowolkę i wkraczanie na teren zarezerwowany wyłącznie dla wybranych… Atmosfera robi się zatem coraz bardziej nerwowa i rozpoczyna się wyścig z czasem (oraz służbami). Mimo iż początkowo akcja rozwija się dość wolno, to w pewnym momencie zmienia się w istną przejażdżkę rollecoasterem. Niezwykle emocjonującą, ale i niebezpieczną. Nawet nie zdążymy się zorientować, kiedy powieść się kończy, my zaś pozostajemy z rozpalona wyobraźnią i lekkim niedosytem przygody. W pewnej chwili bowiem zostajemy przygnieceni szczegółami historycznymi, a także niedoścignioną wiedzą bohaterów. Nie znaczy to, że to mocno zarysowane tło i kontekst historyczny staje się wadą książki, choć rzeczywiście nieco zabrakło tu równowagi pomiędzy faktami a niezwykle pasjonującą zagadką i jej rozwiązywaniem. „Przekleństwo cara Iwana” jest jednak książką, która warta jest zauważenia, podobnie jak osoba samego autora. Z chęcią bowiem zgłębiałabym kolejne tajemnice Rosji przez niego opisane, dlatego też z niecierpliwością wyglądać będę następnej publikacji.

6. Recenzja: kulturantki.pl, Basia

   Trzeciego grudnia światło dzienne ujrzała pierwsza książka Macieja Jastrzębskiego, która gatunkowo nie przynależy do literatury faktu. Jastrzębski ze swoim „Przekleństwem cara Iwana” idzie w ślady Dana Browna. Iwan Groźny na pierwszym planie, w tle MoskwaMaciej Jastrzębski pracuje jako korespondent zagraniczny Informacyjnej Agencji Radiowej Polskiego Radia, z którym jest związany od ponad 30 lat. Ma na swoim koncie kilka tytułów z gatunku non-fiction: „Matrioszka Rosja i Jastrząb”, „Klątwa Gruzińskiego tortu”, „Krym: miłość i nienawiść” i „Rubinowe oczy Kremla. Tajemnice podziemnej Moskwy”. Tematyka ostatniej książki najwyraźniej zainspirowała go do otworzenia się na nowy format tym razem oparty nie tylko na faktach, ale przede wszystkim na wyobrażeniach i legendach. Tak powstało „Przekleństwo cara Iwana”, sensacyjna powieść o poszukiwaniu zaginionej biblioteki Iwana Groźnego. O co chodzi? Pierwszoplanowi bohaterowie powieści to dziennikarz telewizyjny Aleksander i doktorantka wydziału historii literatury rosyjskiej Julia. Są w sobie zakochani po uszy, ale ich związek podchodzi pod status „to skomplikowane”. Aleksander ma żonę i dziecko, Julia jest po przejściach. Tajemniczy maszynopis, który niespodziewanie wpada w ręce Aleksandrowi, wywraca ich życie do góry nogami. Gdy do gry wkraczają służby specjalne, sprawa robi się naprawdę poważna… Dreszczowiec pełną gębą Dzieło Jastrzębskiego wpisuje się w definicję dobrego thrillera. Mamy intrygującą zagadkę, emocjonujący pościg, walkę na śmierć i życie oraz romans. Co więcej gdzieś w tym wszystkim znalazło się miejsce nawet dla duchów i to nie byle jakich. Postaci są nieźle rozrysowane, autentyczne. Dialogi typowe dla tego gatunku. Konstrukcji fabularnej nie można niczego zarzucić. Akcja jest wartka. Słowem „Przekleństwo cara Iwana” literacko zdecydowanie daje radę. Mapa Moskwy Do atutów „Przekleństwa (…)” na pewno można zaliczyć rzetelne przybliżenie czytelnikowi topografii Moskwy, która stanowi tło dla akcji. Widać, że Jastrzębski odrobił pracę domową. Zresztą miał okazję poznać miasto od deski do deski – mieszka w stolicy Rosji już od dłuższego czasu. Poza geografią w opowieść dziennikarza wpleciona jest również historia rosyjskiej metropolii i wiele kulturoznawczych ciekawostek. Widać w tym sprawną rękę reportera, co podbija wartość publikacji i robi duże wrażenie. Trochę Browna, trochę Bułhakowa Literaturoznawcze zafiksowanie narzuciło mi kilka skojarzeń z powieściami innych pisarzy. Z thrillerami Dana Browna, o czym wspomniałam wyżej, oraz „Mistrzem i Małgorzatą” Michaiła Bułhakowa. Sensacyjna forma, teorie spiskowe, zagadkowe artefakty, odniesienia do historii sztuki i elementy typowe dla science fiction przypominają „Kod Leonarda da Vinci” i „Początek”. Fabuła obejmująca równolegle dwie płaszczyzny czasowe (w przypadku „Przekleństwa (…)” współczesność i XVI w.), Moskwa jako miejsce akcji, miłość zatruta niewiernością małżeńską, chrześcijańskie wątki, metafizyczne aspekty – to wszystko wziął kiedyś na warsztat Bułhakow, choć w innym stylu. Jednak pomimo tych podobieństw „Przekleństwo cara Iwana” zachowuje odrębność i własny charakter. Jastrzębski nie kopiuje cudzych rozwiązań, ale uczy się na nich, tworząc unikalną formę. Myślę, że warto sięgnąć po jego najnowszą książkę.

7. Recenzja: OKryminałach,

   Przekleństwo cara Iwana to kolejna książka o Rosji Macieja Jastrzębskiego, korespondenta Polskiego Radia w Moskwie. Ale pierwsza fabularna. Dotąd Jastrzębski, jak rasowy dziennikarz, zajmował się jedynie literaturą faktu. I w jego pierwszej powieści to widać. Nie jest to kryminał. To raczej thriller w stylu Dana Browna z domieszką Michaiła Bułhakowa. Podobnie jak w Mistrzu i Małgorzacie opowieść rozgrywa się na dwóch płaszczyznach – w przeszłości i współcześnie. Przeszłość to czasy Iwana Groźnego. Car wzywa do siebie mnicha Wasyla i zdradza mu wielką tajemnicę. Ma ukryty przed światem bezcenny księgozbiór, chce by mnich pomógł mu odczytać starożytne księgi. Szybko okaże się, że oprócz ksiąg, w potajemnej bibliotece jest coś jeszcze. Wasyl spróbuje odkryć do czego może służyć niezwykły przedmiot. Płaszczyzna współczesna to Moskwa, rządzona – tak jak reszta Rosji – kolejną kadencję przez tego samego prezydenta. Dziennikarz telewizyjny Aleksander natrafia na zapiski niemieckiego jeńca, który po klęsce Trzeciej Rzeszy pracował przy budowie moskiewskiego metra. Podczas prac pod ziemią, w jednym z tuneli, natrafił na tajemniczą teczkę. Był to dziennik profesora Ignatija Stielleckiego, archeologa, znawcy moskiewskich podziemi i niezłomnego poszukiwacza biblioteki Iwana Groźnego. Być może rosyjski uczony natrafił na jej ślad. Problem w tym, że jego dziennik jeniec pozostawił pod ziemią. A potem zmarł. Aleksander, wraz ze swoją ukochaną Julią, musi więc najpierw odnaleźć dziennik profesora Stielleckiego. By potem ruszyć na poszukiwania legendarnego księgozbioru. W swoim powieściowym debiucie Jastrzębski łączy dwie legendy. O obu już pisał – jako reporter. Jedna z nich to owiane tajemnicą moskiewskie podziemia. Według niektórych teorii pod stolicą Rosji znajduje się całe podziemne miasto – z ulicami, mieszkaniami, sklepami, kinami, wojskowymi bunkrami. A także tajnymi bazami, całym centrum dowodzenia zbudowanym na polecenie Józefa Stalina. Ma tam też być sieć dodatkowego metra – jedna linia miała służyć ewakuacji najważniejszych dygnitarzy, inna – do transportu na przykład głowic jądrowych. To podziemne miasto ponoć widział prezydent Borys Jelcyn – i na jego widok – zaniemówił z wrażenia. Tunele na własne oczy oglądał też podobno pułkownik KGB Oleg Gordijewski, który przez lata był brytyjskim agentem. Wciąż nie znacie największej tajemnicy KGB: wielkie podziemne miasto z całą siecią transportową, pełną nowoczesnych urządzeń; nigdy wam jej nie pokażą – zdradził w jednym z wywiadów. Ale pod Kremlem mają być jeszcze starsze podziemia, łączące się z drugą legendą: biblioteką Iwana Groźnego. Księgi – łacińskie, greckie, egipskie, ale też hebrajskie i chińskie zbierał już dziadek Iwana Groźnego, Iwan III Srogi. Gdy za żonę pojął bratanicę ostatniego cesarza Bizancjum – Sofię Paleolog – wraz z nią do Moskwy przybyły księgi z biblioteki w Konstantynopolu, a ponoć także manuskrypty ocalone z Biblioteki Aleksandryjskiej. Oprawione w złoto i kamienie szlachetne dzieła antycznej literatury, nowa żona cara przywiozła w drewnianych skrzyniach. By je lepiej chronić rozkazała zbudować pod ziemią kryjówkę dla bezcennych zbiorów. Obie legendy Jastrzębski zna doskonale i zgrabnie łączy w spójną intrygę. Czytelnik z ciekawością podąża wraz ze współczesnymi odkrywcami podziemiami Moskwy odsłaniając ich tajemnice. I śledzi losy mnicha Wasyla, który ponad czterysta lat wcześniej, trudzi się odczytując martwe języki z sekretnego zbioru ksiąg cara, nie bez przyczyny nazwanego Groźnym. Przekleństwo cara Iwana czyta się dobrze, choć autor nie uniknął kilku irytujących wpadek. Jedna z nich to chwilami naiwny i nazbyt pretensjonalny język: …Eee, mało prawdopodobne, żeby byli na tym łez padole jeszcze tacy obrońcy ludzkości – mruknęła pod nosem, zdziwiona własną naiwnością. – Takie historie zdarzają się tylko w książkach i to najczęściej tych dla dzieci – dodała… Są też w książce nielogiczności. Na przykład gdy car Iwan zaprasza do siebie Wasyla. Władca chce, by mnich pomógł mu odczytać starożytne teksty. I jest zdziwiony, że Wasyl zna grekę. Jeśli o tym nie wiedział, to po co go zapraszał? Zaprosił, bo wiedział (albo podejrzewał), że zna. Ale wtedy, skąd zdziwienie władcy? Autor zastawił też na siebie pułapkę językową. Podczas rozmów cara z mnichem wkłada w ich usta archaizmy. A to trudne językowe narzędzie, wymaga wielkiej biegłości i wyczucia, by móc się nim swobodnie i naturalnie posługiwać. Jastrzębskiemu nie do końca się udało. W efekcie dialogi sprawiają niekiedy wrażenie sztucznych, a wplecione w nie współczesne pojęcia zgrzytają. Jak choćby w tej wypowiedzi cara: …mam niejedną duszę na sumieniu, alem nie sadystyczną żądzą się kierował, jeno strachem przed spiskiem… Władca z XVI wieku nie mógł się posługiwać pojęciem, które powstało od nazwiska markiza, żyjącego na przełomie XVIII i XIX wieku. Jako wielbiciela Mistrza i Małgorzaty irytowały mnie też nawiązania do powieści Bułhakowa. Zarówno bezpośrednie, w rozmowach bohaterów, jak i pośrednie, jako cytaty czy parafrazy. Sugerują to, czym powieść nie jest – nawiązaniem czy wręcz literackim dialogiem z jedną z najwybitniejszych rosyjskich powieści XX wieku. Przekleństwo cara Iwana to sensacyjna opowieść o dwóch moskiewskich legendach. Ale nie wszystko jest w niej fikcją. Podziemna Moskwa, może nie tak rozległa jak przekonują niektórzy, istnieje. I niewykluczone, że jej częścią jest komnata z bezcennym księgozbiorem Iwana Groźnego. Wierzy w to wielu historyków. Mają nadzieję, że w jej odszukaniu pomogą badania archeologiczne podziemi Kremla zlecone dwa lata temu przez prezydenta Rosji. Gdy się zakończą, być może Maciej Jastrzębski będzie miał materiał na kolejną powieść.

8. Recenzja: Lubimy Czytać, CudSerweta

   "Nowi ruscy" młodzi naukowcy wysiadają z porszaków i schodzą w silnie zapomniane labirynty pod Moskwą. Szukają tam mitycznych ksiąg z biblioteki cara Iwana Groźnego. Groźne okazują się nie tyle trudne warunki eksploracji, ale ostentacyjnie konfrontacyjne działania władz Kremla. O ile car miał za powiernika swojej tajemnicy i tłumacza babilońskich treści jedynie mnicha - żebraka, to prezydent mocarstwa ma na rozkaz służbowe tabuny w bojowych mundurach i agenturalnych garniturach. Ujętym tłumaczące przekonująco że władza nie tylko nie życzy sobie, żeby ktoś odkrywał tajemnice narodowej przeszłości, ale i samo myślenie o dostępie do nich może odbić się na zdrowiu. Nie jest to jednak prostolinijna powieść o zamordyzmie rosyjskiej władzy wobec obywateli spragnionych prawdy. Jest o wiele głębsza, zapuszcza się chętnie w labirynty rosyjskiej duszy i znajduje tam pokłady mistycyzmu, okultyzmu jak i prawilnego prawosławia. Autor, z podziwu godnym znawstwem Moskwy i szacunkiem dla jej historii, prowadzi intrygę i wpuszcza poboczne wątki w zakamarki, zaułki, stacje metra, wiadome przejścia, niewidzialne wyjścia. Fajnie, że to Polaka powieść o Moskwie - stolicy Rosji, a nie kolejny samczy reportaż z Kołymy czy dzienniczek z samotniczego wyjazdu motorowerem nad Bajkał.

9. Recenzja: Kryminał na Talerzu, Martyna Chmiel

   W tym tygodniu dotarła do mnie jeszcze jedna książka. „Przekleństwo Cara Iwana” Macieja Jastrzębskiego od @wydawnictwohelion swoją premierę będzie miała już w ten wtorek 3 grudnia. Skusiłam się na nią bo: raz – autor jest już wieloletnim korespondentem Polskiego Radia, a swoją karierę dziennikarską zaczynał w Trójce; dwa – opis brzmi bardzo zachęcająco, wręcz magicznie; i trzy – bohaterowie książki szukają księgozbioru, a jaki mol książkowy nie skusi się na taką powieść?! 😉 Okładka też wygląda dosyć baśniowo, więc naprawdę jestem ciekawa, co środek ma do zaoferowania! Sprawdzę to raczej dopiero w nowym roku, a dzisiaj zostawiam Was z opisem i tradycyjnym pytaniem czy Was zainteresowałam? A może ktoś z Was czytał poprzednie książki autora i może mi powiedzieć czego mogę się tu spodziewać? Opis wydawcy: Historie starych miast pełne są tajemnic i duchów. A Moskwa jest bardzo stara i na każdej ulicy mieszka tam jakieś licho. Wsłuchując się w szmer wody i zawodzenie wiatru, można usłyszeć opowieści o minionych czasach, gdy włodarze moskiewskiego tronu, chcąc zapewnić sobie potęgę i nieśmiertelność, gotowi byli związać się z nieczystymi siłami. (...) Tropem jednej z takich historii podążają Julia, młoda doktorantka wydziału historii literatury rosyjskiej, i Aleksander, dziennikarz telewizyjny(...). Julia i Aleksander wraz z grupą wspierających ich przyjaciół poszukują legendarnego księgozbioru będącego własnością najokrutniejszego z carów, Iwana Groźnego. Jak się okazuje, nie są jedynymi zainteresowanymi dotarciem do ukrytej w moskiewskich podziemiach biblioteki, której od wieków poszukują ludzie opętani żądzą władzy... A że jesteśmy w Moskwie, to historia i współczesność, legendy i rzeczywistość splatają się ze sobą jak włosy w warkoczu. Mnisi i władcy, tajemnicze manuskrypty i niezwykłe artefakty – kiedy już raz zanurzysz się w tym świecie, ciekawość nie pozwoli ci go opuścić, dopóki nie zamkniesz ostatniej strony.

10. Recenzja: Ostatnia Tawerna, Hubert Heller

    Co kryje się w podziemiach Moskwy? – recenzja książki „Przekleństwo cara Iwana”. Maciej Jastrzębski tym razem postanowił zabrać czytelników do Moskwy, a konkretnie do podziemi rosyjskiej stolicy. Bohaterowie Przekleństwa cara Iwana zamierzają odnaleźć legendarną bibliotekę Iwana Groźnego, ale czy będzie to przygoda na miarę wypraw Indiany Jonesa? Ahoj przygodo! Cóż, zaczęło się niewinnie. Ot, Sasza natknął się na notatki sowieckiego jeńca, który uważał, że odnalazł zapiski Ignatija Stielleckiego. Natomiast ów badacz zajmował się poszukiwaniem legendarnej biblioteki cara Iwana Groźnego. Niestety, w wyniku nieszczęśliwego zwrotu wypadków, jego ostatnia ekspedycja zakończyła się porażką. To nikły ślad, ale wystarczający, aby podjąć trop. I tak Sasza razem z Julią, swoją ukochaną, zbierze ekipę, z której pomocą spróbują odkryć tajemnice ukryte w podziemiach Moskwy. Zwykli bohaterowie… Niewątpliwie Maciej Jastrzębski stworzył ciekawą powieść przygodową. W pewnym stopniu kojarzy mi się ona z wyprawami Indiany Jonesa. Niemniej w tym wypadku nie mamy do czynienia z tak charyzmatycznymi bohaterami. Zarówno Julia, jak i Sasza to zwykli pracownicy naukowi. Dima natomiast pracuje w policji, ale od czasu do czasu lubi penetrować kanały. Paweł Stanisławowicz to kolejny inteligent do kompletu. Sasza pracuje w telewizji, więc członkowie jego ekipy również pomogą w tych poszukiwaniach. Tym samym więcej będzie tutaj czytania i rozwiązywania zagadek, niż akcji jak w Indianie Jonesie. Czy to źle? Wcale, ale nie da się ukryć, że te postacie nie zapadną mi w pamięć. A szkoda. … poszukują niezwykłego miejsca Fabuła rozgrywa się we współczesnej Moskwie. Nic dziwnego zatem, że mamy drobne wątki polityczne, pojawiają się także służby, czyli głównie FSO. Aczkolwiek są także rozdziały poświęcone Wasylowi Błogosławionemu, który żył w czasach cara Iwana Groźnego. Wszystko to razem tworzy spójną, ciekawą historię, w którą łatwo wsiąknąć. Dlaczego służby są tak niemrawe? Wydanie jest zadowalające, trudno doszukiwać się tutaj większych błędów. Co do samej historii, wydaje mi się, że działania służb zostały przedstawione aż zanadto nieudolnie. Ponadto, choć pewnie nie powinienem oczekiwać nie wiadomo jak nietypowego zakończenia, ale i tak moim zdaniem wszystko zbyt gładko się ułożyło. Czy w Moskwie można znaleźć skarb? Przekleństwo cara Iwana to lekka, przyjemna i satysfakcjonująca lektura. Wiele w niej ciekawych momentów, jak penetrowanie kanałów, poszukiwanie wskazówek w notatkach –zarówno sowieckiego jeńca, jak i Ignatija Stielleckiego. Z drugiej strony bohaterowie są dość przeciętni, nie wyróżniają się z tłumu. Niemniej Maciej Jastrzębski pokazuje, że Moskwa to ciekawe i niezwykłe miejsce mające swoje tajemnice i legendy, o których warto co nieco się dowiedzieć… Nasza ocena 7,3 Ciekawa powieść przygodowa, w której bohaterowie poszukują legendarnej biblioteki Iwana Groźnego. Choć postacie nie są najmocniejszą częścią tej pozycji, to już sama historia wciąga na długie godziny.